Wat is pronatie, onderpronatie en overpronatie?

Pronatie

Ons lichaam heeft een eigen systeem om schokken te absorberen en dat noemen we pronatie. Het is een rollende beweging die plaatsvindt wanneer we onze voet op de grond zetten. Normaal gesproken begint deze beweging aan de buitenkant van de hiel en rolt dan verder naar de grote teen. Dit is een belangrijke functie van ons lichaam om de belasting die de voet ondergaat te verdelen.

Het feit dat we overproneren of oversupineren is meestal iets waarmee we geboren worden, en het is belangrijk om te onthouden dat dit heel normaal is. Om een of andere reden zijn sommigen van ons geboren met een sterkere kant of bepaalde gebieden, wat later tot problemen kan leiden. Er kunnen verschillende blessures ontstaan door het dragen van verkeerde schoenen in relatie tot het type pronatie dat je hebt. Een manier om erachter te komen wat het beste bij jou past, is door verschillende schoenen te proberen en aan te voelen wat het meest comfortabel is voor jouw voeten.

Overpronatie

Bij overpronatie zul je merken dat de binnenkant van de voet bij de enkel een overdreven naar binnen gerichte beweging maakt wanneer de voet de grond raakt tijdens het lopen of rennen, maar wanneer je comfortabel op een stoel zit, ziet de overpronerende voet er volkomen normaal uit.

Met andere woorden, je ziet alleen een verandering in de voet wanneer er gewicht op gelegd wordt, en de situatie van de voet verandert minder wanneer deze bijvoorbeeld wordt ondersteund door zachte ondergrond zoals tapijt. Het probleem met overpronatie is de hoeveelheid tijd die de voet in deze pronatiebeweging verblijft en hoe diep deze doorgaat; dit voorkomt dat de voet de beweging kan voortzetten en terug kan keren naar supinatie.

Elke stap die je zet bij overpronatie zorgt voor een disbalans in het lichaam en daarmee voor overmatige slijtage van pezen, gewrichten, spieren en ligamenten.

Typische symptomen die je kunt ervaren bij overpronatie zijn onder andere:

• Plantar fasciitis / hielspoor
• Achillespeesontsteking
• Pijn in de voetzool
• Rugklachten
• Scheenbeenontsteking
• Kniepijn

Hoe je thuis kunt controleren of je mogelijk overpronatie hebt, leggen we later in dit artikel uit.

Onderpronatie

Bij onderpronatie kunnen je voeten stijf aanvoelen en heb je een hogere wreef en voetboog. In sommige gevallen is het zo dat alleen de hiel en tenen contact maken met de ondergrond. De belasting is dan overdreven in tegenstelling tot mensen met een meer normale pronatie. Dat betekent dat iemand met onderpronatie dringend behoefte heeft aan goede schokdemping om blessures te voorkomen.

De oorzaak van supinatie van je voeten is meestal aangeboren, maar kan ook veroorzaakt worden door zwakte in bepaalde spieren van de voet, enkel of been – deze zwakte kan het gevolg zijn van:

• Verkeerde schoenen
• Een uitlijningfout in het lichaam
• Of een blessure aan de voet die problemen veroorzaakte voor spieren of pezen

Een voet die overdreven supineert kan zich niet aanpassen aan de ondergrond waarop deze loopt, en spieren en botten rondom de voet moeten harder werken om het evenwicht te bewaren. Dit veroorzaakt op den duur spanning in verschillende delen van het lichaam, waaronder kuiten, knieën, heupen en rug – en kan leiden tot blessures. Als dat je nog niet afschrikt, kun je het ook zo zien dat het een blokkade werpt in het hele lichaam en verkeerde uitlijningen en blessures veroorzaakt als het probleem niet wordt gecorrigeerd.

Net als bij overpronatie zul je kunnen merken of je dit type pronatie hebt wanneer je druk uitoefent op je voet. In tegenstelling tot overpronatie, zul je bij onderpronatie zien dat de voet naar buiten toe kantelt.

Wat je zelf kunt doen:

• Draag schoenen die extra goede demping bieden en mogelijk extra steun in de lengteboog van je voet geven.
• Vermijd hoge hakken en schoenen met dunne zolen, en als je schoenen met dunne zolen hebt, koop dan een inlegzool die extra steun kan geven.
• Vermijd lopen en rennen op harde ondergronden zoals betonvloeren, omdat de voet beter gedijt op zachte ondergronden. Dit om de stimulatie van de voetspieren en gewrichtsfunctie te bevorderen. Werk je bijvoorbeeld in een ziekenhuis of een andere omgeving met een harde vloer, investeer dan in schoenen met goede demping zodat je hiel niet overbelast raakt.

Hoe je het zelf kunt testen

Handleiding voor overpronatie:

Een snelle en gemakkelijke manier om te zien of je overpronatie hebt, is door de onderkant van je dagelijkse schoenen te bekijken en te zien waar de meeste slijtage zit. Als de meeste slijtage aan de binnenkant van de zool bij de hiel en bij je grote teen zit, is de kans groot dat je overpronatie hebt. Je kunt ook merken dat je schoenen naar binnen kantelen als je ze op een vlakke ondergrond bekijkt.

De volgende stap is om je sokken uit te trekken en je voeten naakt te bekijken. Heb je een lage voetboog of platvoeten? Dit kan nog een teken zijn van overpronatie.

Mensen met overpronatie ervaren ook een aantal symptomen;

• Pijn in de hiel of voetboog
• Platvoeten
• Eelt
• Pijn in knie, heup of rug
• Hamertenen

Een andere handige methode om overpronatie te controleren is om naar de voorkant van je onderbeen te kijken. Volg het bot van de knie helemaal tot aan je enkel. Als het naar de binnenkant van je voet wijst, kan dit betekenen dat je overpronatie hebt. Idealiter zou het bot naar je kleine teen of naastliggende teen moeten wijzen.

Handleiding voor onderpronatie:

Je kunt de volgende methoden gebruiken om thuis te controleren of je een overdreven supinatie, een ander woord voor onderpronatie, hebt in je voeten.

Net als bij overpronatie kun je je schoenen controleren waar de meeste slijtage zit. Normale slijtage aan schoenen loopt van de buitenrand van de hiel naar het midden van de schoen. Als je echter meer slijtage aan de buitenkant van de zool ziet, kan het zijn dat je supineert.

De volgende stap is weer om je sokken uit te trekken en je voeten naakt te bekijken. Deze keer willen we dat je je voeten natmaakt. Doe dit en zet je volledige gewicht op een ondergrond waar je duidelijk je voetafdruk kunt zien; je kunt ook bruin of donker papier gebruiken of iets dergelijks zodat het afdrukken zichtbaar worden.

Als ongeveer de helft van je voetboog zichtbaar is, heb je waarschijnlijk een normale pronatie. Als er echter weinig tot geen voetboog zichtbaar is, heb je waarschijnlijk onderpronatie.

Hardloopschoenen en overpronatie

Mensen met overpronatie geven de voorkeur aan schoenen die goede demping en ondersteuning bieden om overmatige belasting tegen te gaan en blessures te voorkomen. Onze hardloopschoenen zijn voorzien van uitstekende demping en geven de ondersteuning die jouw voeten nodig hebben als je overpronatie hebt. Bekijk onze joggingschoenen hier!

Wil je meer lezen over schoenen die geschikt zijn voor sport? Bekijk dan ons artikel over hoe je de juiste schoen kiest!